Choroba? Nieobecność w pracy? Zwolnienie lekarskie? W Norwegii sykepenger to korzystne rozwiązanie dla pracownika, którego dopadły problemy zdrowotne. Ale co zrobić, jeśli Norwegia postanawia zmniejszyć poziom absencji chorobowej?
Od wielu miesięcy słyszy się w Norwegii, że obecny poziom absencji chorobowej jest zbyt wysoki. Postulaty obniżania absencji podnosiła obecna opozycja, Inspekcja Pracy, a obecnie pracuje nad tym norweski rząd. Jakich zmian w zakresie zasiłków chorobowych można się wkrótce spodziewać?
Jeśli nie chcesz czytać dalej, a masz do nas pytania, wypełnij poniższy formularz. Pozostała część artykułu pod formularzem kontaktowym. Na końcu znajdują się podstawowe informacje o zasadach korzystania z zasiłku chorobowego oraz AAP w Norwegii.
Norwegia nie chce pracowników na zwolnieniach
Przedstawiciele pracodawców mówią, że obecnie notowany w Norwegii wysoki poziom absencji chorobowej jest wyzwaniem tak dla chorych jak i dla gospodarki. Absencję chorobową uznaje się za problem zbyt kosztowny dla społeczeństwa.
Mówi się, że znalezienie się na zwolnieniu lekarskim w Norwegii staje się zbyt łatwe. Według analizy przeprowadzonej przez Menon Economics w imieniu Storebrand, odsetek norweskich pracowników otrzymujących świadczenia zdrowotne jest wyższy niż w innych krajach.
Pracodawcy nie czują się zmotywowani do wpływania na skrócenie absencji swoich pracowników. Wiedzą, że po 16 dniach państwo przejmuje wypłatę sykepenger.
Z opisów badań norweskiego systemu wynika, że na norweskim rynku pracy problemem stał się brak komunikacji. Pracownicy nie proszą szefa o zmiany, których potrzebują, pracodawcy nie kontaktują się z pracownikiem na zwolnieniu, lekarze nie nakłaniają do pracy na część etatu, brak też otwartości do proponowania nowych umów i zmian warunków pracy. Gdy brak możliwości porozumienia, najprostszym rozwiązaniem staje się zwolnienie lekarskie.
Komentatorzy ekonomiczni podkreślają konieczność zmian, wskazując na zbyt duże obciążenie systemu wypłatami świadczeń chorobowych. Przypomnijmy, że wydatki państwa na świadczenia zdrowotne to aż 8 procent całego norweskiego PKB (dane wg cytowanego przez DN politologa Skjalga Stokke Hougena).
Inspekcja Pracy Arbeidstilsynet wskazuje też, że na zmniejszenie obciążenia systemu zwolnieniami wpłynąć może poprawa bezpieczeństwa pracy, szczególnie w firmach budowlanych. W sytuacji, gdy aż 3/4 firm narusza przepisy BHP, nie można się spodziewać, że pracownicy nie będą ulegać wypadkom lub po prostu chorować na skutek długotrwałych przeciążeń.
Co trzeba wiedzieć o zasiłku chorobowym w Norwegii (sykepenger)?
Przypomnijmy, jakie obecnie Norwegia ma przepisy dotyczące zwolnienia z pracy z powodu choroby lub wypadku?
Ile trzeba przepracować w Norwegii, żeby iść na zwolnienie?
Opptjeningstid czyli okres potrzebny do wypracowania prawa do zwolnienia lekarskiego u danego pracodawcy to cztery tygodnie. Innymi słowy, żeby pójść na zwolnienie lekarskie w Norwegii, należy przepracować u swojego bieżącego pracodawcy minimum 4 tygodnie w trybie ciągłym. Nie dotyczy to jednej sytuacji – wypadku przy pracy. Jeśli masz pecha i przytrafia ci się wypadek przy pracy, to już od pierwszego dnia pracy należy się z tego tytułu zwolnienie lekarskie.
I jeszcze jedna ważna, często pomijana informacja: aby otrzymać zasiłek chorobowy z NAV musisz również mieć roczny dochód, który odpowiada co najmniej pięćdziesięciu procentom stawki grunnbeløp w norweskim systemie ubezpieczeń społecznych, czyli 62 014 koron. NAV oblicza twój roczny dochód na podstawie średniej z ostatnich trzech miesięcy.
W przypadku zwolnienia własnego (egenmelding) przepracować trzeba minimum 2 miesiące.
Egenmelding – czy w przypadku choroby zawsze trzeba przedstawiać zwolnienie lekarskie?
W przypadku nagłej niedyspozycji, nie ma obowiązku od razu przedstawiać zwolnienia od lekarza. W takiej sytuacji można zgłosić egenmelding tj. nieobecność w pracy na własne życzenie z powodu choroby. W takim wypadku pracodawca wypłaci sykelønn czyli wynagrodzenia za okres nieobecności. To jednak rozwiązanie dobre tylko przy krótkiej absencji. Po 4 dniach pracodawca ma prawo zażądać przedstawienia zwolnienia lekarskiego. W szczególnych przypadkach pracodawca może zupełnie odmówić przyjęcia twojego własnego zwolnienia z powodu choroby. Wtedy należy przedstawić zwolnienie od lekarza od pierwszego dnia nieobecności w pracy. Egenmelding pracownik ma prawo zgłaszać 4-krotnie w okresie 12 miesięcy. Takie krótkie nieobecności mogą trwać jednorazowo do trzech dni.
Egenmelding to korzystne rozwiązanie i można je stosować bez problemu, jeśli pracodawca ma do pracownika zaufanie, a choroba nie jest ani długa ani poważna.
Zwolnienie chorobowe
W Norwegii za zwolnienie chorobowe pracodawca płaci przez 16 dni. Dla porównania w Polsce okres, w którym to pracodawca płaci za zwolnienie wynosi 33 dni w roku kalendarzowy. Po 16 dniach świadczenie wypłacać zaczyna NAV (w Polsce zajmuje się tym ZUS). W przypadku zwolnienia z tytułu ciąży oraz w pewnych przypadkach w sytuacji gdy pracownik choruje przewlekle, pracodawca otrzymuje zwrot świadczenia z NAV.
Zasiłek chorobowy – ile wynosi świadczenie?
Sykepenger czyli zasiłek chorobowy w Norwegii stanowi 100% wynagrodzenia brutto danego pracownika z okresu poprzedzającego niezdolność do pracy. W Norwegii można przejść na częściowe zwolnienie lekarskie. Dzieje się tak wtedy, jeśli lekarz uzna, że pracownik mimo choroby może częściowo poświęcić się pracy. Może się tak zdarzyć np. wtedy, gdy choroba unieruchomiła pracownika w jego domu, ale może ją on częściowo wykonywać zdalnie lub gdy np. w przypadku choroby psychicznej będzie dla takiej osoby lepiej, jeśli będzie przebywać pomiędzy ludźmi. W takim wypadku pracodawca wypłaca część wynagrodzenia, uzupełniając w ten sposób zasiłek chorobowy.
Jak długo można być na zasiłku chorobowym w Norwegii?
Drugą ważną różnicą pomiędzy systemem polskim a norweskim jest długość korzystania z zasiłku chorobowego. W Polsce na zasiłku chorobowym można przebywać 182 dni ( chyba że niezdolność do pracy spowodowana jest ciążą lub gruźlicą i wtedy trwa maksymalnie 270 dni). W Norwegii na zasiłku chorobowym (sykepenger) można przebywać aż 52 tygodnie (1 rok).
Czy trzeba w takiej sytuacji cały czas przebywać w Norwegii?
Nie, istnieje możliwość przebywania na zasiłku chorobowym w Polsce. Bez względu na to, gdzie znajduje się osoba na zwolnieniu NAV na bieżąco monitoruje i weryfikuje prawo do pobierania zasiłku. NAV musi otrzymywać kolejne zwolnienia lekarskie, również te zagraniczne.
A co jeśli skończył się zasiłek?
Jeżeli stan zdrowia pracownika po upływie maksymalnej długości zasiłku w dalszym ciągu nie pozwala na wykonywanie jakiejkolwiek pracy w min. 50%, można wnioskować o zasiłek rehabilitacyjny czyli AAP. Przepisy stanowią, że AAP można pobierać przez 3 lata. Zdarzają się jednak indywidualne przypadki, gdy NAV wydłuża okres pobierania tego zasiłku do pięciu lat.
Kiedy znów można pójść na sykepenger?
Jeśli wróciłeś z zasiłku do pracy, możesz ponownie skorzystać z sykepenger z tego samego powodu, co poprzednio dopiero po 26 tygodniach. Wtedy znów będzie można przebywać na zasiłku chorobowym przez rok.
Osoby, które mają problemy z wypłatą sykepenger zapraszamy do lektury naszego artykułu „Zasiłek chorobowy obniżony? Norwegia planuje zmiany” oraz do kontaktu osobistego.
Kontakt do naszych konsultantów TU lub poprzez formularz zgłoszeniowy.
Można też do nas zadzwonić bezpośrednio.
Zadzwoń teraz!