Praca w Norwegii może być dla wielu Polaków atrakcyjna. Warto jednak znać prawa pracownika i unikać pułapek związanych z nieuczciwymi pracodawcami. Piszemy dla was o tym, na co trzeba zwrócić uwagę, aby bezpiecznie pracować i chronić swoje interesy.
Czy w Norwegii można spodziewać się problemów w pracy? Zastanówmy się też, czy i tu zdarzają się nieuczciwi pracodawcy? Czy praca tutaj wiąże się z czymś więcej niż tylko wynagrodzeniem? Wreszcie: czy będąc już w Norwegii można korzystać z ofert pracy w NAV?
Sprawdźmy.
Co robić, jeśli szukasz pracy w Norwegii?
Osoby szukające pracy w Norwegii skupiają się przede wszystkim na odpowiedniej ofercie. W sieci można znaleźć wiele porad na temat tego, jak starać się o pracę, ale znacznie mniej o tym, jak wystrzegać się nieuczciwych pracodawców.
Cd. artykułu pod zdjęciem. Jeśli już teraz chcesz nam zadać pytania, kliknij TUTAJ, by przejść do zakładki KONTAKT i zadzwonić lub napisać do nas.
Sprawdź pracodawcę lub agencję pośrednictwa – czy i gdzie działa
Zanim podejmiesz pracę, dokładnie sprawdź, z kim masz do czynienia. Weryfikacja firmy w internecie to podstawa.
Jak sprawdzić norweskiego pracodawcę?
Możesz to zrobić na stronie Brønnøysundregistrene, gdzie znajduje się oficjalny rejestr norweskich przedsiębiorstw. Tu znajdziesz dane każdego, zarejestrowanego w Norwegii podmiotu gospodarczego. Tu znajdziesz datę pierwszego wpisu, adres, zakres działalności. Zyskujesz w ten sposób pewność, czy firma działa legalnie i możesz dalej ją weryfikować.
Opinie o przyszłym pracodawcy
Zacznij od Google i wizytówki firmy. Jeśli firma nie ma wizytówki Google ani strony internetowej, przeszukaj media społecznościowe, takie jak Facebook czy Instagram.
Pracownicy często dzielą się swoimi doświadczeniami na forach, grupach w mediach społecznościowych czy stronach z opiniami. Zwróć uwagę na to, czy w opiniach pojawiają się skargi na opóźnienia w wypłatach, złe warunki pracy czy brak umów. Negatywne opinie powinny być ostrzeżeniem.
W przypadku pracodawców, którzy pochodzą z innych krajów niż Norwegia, w tym z Polski, sprawdź w sieci, czy nie mają wcześniejszej historii działania w innych krajach i opinii z tego okresu.
Pytaj na forach!
W Norwegii znajdziesz bardzo wielu Polaków, którzy tu pracują i mieszkają od wielu lat. Niemalże w każdym regionie Norwegii tworzy się społeczność polonijna. Znajdziesz łatwo fora internetowe oraz grupy dyskusyjne na FB (przykładowo: „Polacy w Oslo / Bergen / Trondheim”). Zadaj tam pytanie wprost na temat swojego przyszłego pracodawcy. Może ktoś coś słyszał lub ma bezpośrednie doświadczenia?
Pytaj o przeciętne wynagrodzenie
Uczestnicy forów udzielą ci również odpowiedzi na temat przeciętnych stawek obowiązujących w danej branży. W Norwegii nie ma gwarantowanej płacy minimalnej, są za to stawki minimalne w dziewięciu branżach, miedzy innymi takich jak budownictwo, transport czy branża sprzątająca. W pozostałych musisz się sam zorientować, jakiego wynagrodzenia można się spodziewać. Pamiętaj też, że w Norwegii podaje się stawki brutto za godzinę. Jeśli to dla ciebie niejasne, dopytaj, jakiego wynagrodzenia możesz się ostatecznie spodziewać na swoim koncie.
Bemanning – agencje pośrednictwa pracy w Norwegii
Norweskie agencje pracy to zarejestrowane, certyfikowane podmioty. Jest ich na rynku bardzo wiele i działają transparentnie. Ich zadaniem jest zapewnianie płynności zatrudnienia u swoich klientów. Sprawdź, czy agencja, z którą planujesz współpracę, działa legalnie.
Profesjonalne agencje działają transparentnie i prezentują swoje oferty informując z reguły o stawce, formie umowy, długości kontraktu. Również często też o kwestiach dodatkowych takich jak zakwaterowanie, wyżywienia a nawet dojazd do pracy. Nawet jeśli w ofercie nie ma wszystkich informacji, to w kontakcie osobistym zapewne uzyskasz 100 procent odpowiedzi na swoje pytania. Pytaj zatem śmiało, zwłaszcza jeśli nie masz doświadczenia na norweskim rynku. Warto pytać o urlopy, zwolnienia, BHP.
Czerwona flaga: pośrednik pomiędzy pracownikiem z Polski a bemanningiem lub bezpośrednim pracodawcą w Norwegii
Szukasz pracy w Norwegii? Natrafiasz w Polsce na pośrednika, „załatwiającego” korzystną pracę sezonową lub rotacyjną w Norwegii? W ramach oferty pracy otrzymujesz zakwaterowania a nawet wyżywienia?
Brzmi dobrze…!
Ale czy jest to podmiot lub osoba, która ma zarejestrowaną działalność w Norwegii?
Pośredniczenie w wysyłaniu pracowników do Norwegii bez odpowiednich zezwoleń na taką działalność jest niezgodne z prawem. Co więcej, zdarza się, że takie osoby nie mają również nic wspólnego z pośrednictwem pracy, również w Polsce. Bywa, że takie „oferty” przedstawiają osoby z działalnością zarejestrowaną np. jako pośrednicy obrotu nieruchomościami.
Pora na dokumenty czyli umowa o pracę
Bez pisemnej umowy o pracę przygoda z Norwegią to prosta droga do problemów. Ustne uzgodnienia mogą być łatwo kwestionowane, dlatego ważne jest, aby każdy pracownik otrzymał pisemną umowę. Zgodnie z norweskim prawem umowa o pracę ma być doręczona bezzwłocznie, nie później niż 7️ dni od rozpoczęcia pracy. W przypadku zatrudnienia krótkoterminowego, tj. na mniej niż miesiąc, umowa o pracę musi zostać podpisana natychmiast.
Umowa winna zawierać następujące informacje:
- konkretne miejsce pracy,
- długość okresu próbnego w przypadku zatrudnienia tymczasowego,
- procedura w przypadku rozwiązania umowy,
- składniki wynagrodzenia,
- godziny pracy,
- organizacja pracy zmianowej,
- nadgodziny
- możliwości dokształcania pracownika
- świadczenia socjalnych
Dodatkowo w przypadku agencji pośrednictwa pracy czyli bemanningów w umowach musi się pojawić informacja o faktycznym pracodawcy.
Sprawdź, czy w umowie nie znajdują się zapisy, które mogą naruszać twoje prawa. Umowa powinna być napisana w języku, który rozumiesz.
Wypłata
Wynagrodzenie w Norwegii może być wypłacane wyłącznie przelewem na konto pracownika. Nie ma możliwości przekazywania wypłat gotówką.
Ważne!
Umowę o pracę nie wystarczy podpisać. Umowa o pracę musi być przedstawiona pracownikowi w dwóch, podpisanych przez pracodawcę egzemplarzach. Jeden z nich pracownik zatrzymuje. Sprawdź, czy pracodawca zgłosił cię do rejestru Aa-registeret (Rejestr Pracodawców i Pracowników) prowadzonego przez NAV. Jeśli pracodawca tego nie zrobi, pracujesz nielegalnie. W razie problemów będziesz mieć utrudniony dostęp do świadczeń medycznych, a w razie utraty pracy nie otrzymasz zasiłku. Zwróć też uwagę na to, że w razie wypadku lub choroby pozostaniesz bez jakichkolwiek świadczeń w Norwegii oraz w Polsce.
Legalnie zatrudniony pracownik przy utracie pracy może zarejestrować się w NAV jako osoba bezrobotna. NAV, wypłaca zasiłek dla bezrobotnych (dagpenger) przedstawia też aktualne oferty pracy.
Nielegalna, niezgłoszona umowa o pracę
Umowę o pracę nie wystarczy podpisać. Umowa o pracę musi być przedstawiona pracownikowi w dwóch, podpisanych przez pracodawcę egzemplarzach. Jeden z nich pracownik zatrzymuje. Sprawdź, czy pracodawca zgłosił cię do NAV. Jeśli pracodawca tego nie zrobi, pracujesz nielegalnie. Możesz mieć problemy z dostępem do świadczeń medycznych, a w razie utraty pracy nie otrzymasz zasiłku.
Uważaj zwłaszcza w sytuacji, gdy jeden pracodawca zastępuje drugiego. Może zdarzyć się, że pracownik zawiera legalną umowę z firmą X, która następnie zamyka się, a nawet ogłasza bankructwo, a w jej miejsce wchodzi podmiot Y. Czasami firma Y to ci sami ludzie, których pracownik zna z firmy X. Jeśli więc ten sam menadżer dalej wydaje polecenia i przydziela pracę, pracownik może stracić czujność i zaniedbać przypilnowania aktualizacji umowy o pracę. To moment, w którym może się okazać, że został oszukany i pracował za darmo. Skuteczne odzyskanie wynagrodzenia w takiej sytuacji może być bardzo trudne.
Zakwaterowanie pracownika z Polski
Jeśli z propozycją pracy otrzymuje propozycję zakwaterowania, sprawdź szczegóły. Dowiedz się, jakie są koszty mieszkania, jakie warunki oferuje pracodawca oraz czy opłata za zakwaterowanie nie jest potrącana z wynagrodzenia w sposób niezgodny z prawem. Norweskie prawo określa limity kosztów, które mogą być potrącane z pensji pracownika za mieszkanie zapewnione przez pracodawcę.
Warunki zakwaterowania winny być godne i zgodne z wytycznymi inspekcji pracy Arbeidstilsynet. Organizator zakwaterowania ma obowiązek zadbać o właściwy standard noclegów, umeblowania, instalacji, wentylacji, oświetlenia i bezpieczeństwa pożarowego.
Zgodnie ze zmianami w prawie pracy, wprowadzonymi 1 czerwca 2024, kwatery dla pracowników co do zasady powinny być pokojami jednoosobowymi z oknami. Pracownik winien mieć łatwy dostęp do pryszniców i toalet. Niedopuszczalne są łaźnie zbiorowe oraz łazienki niezaopatrzone ciepłą/zimną bieżącą wodę. Kwatery nie mogą być zorganizowane tak, by w niebezpiecznej bliskości znajdowały się substancje toksyczne czy nieodpowiednie biologiczne. Powinna też być możliwość przechowywania, przygotowywania i spożywania posiłków oraz prania odzieży.
Uwaga! Lønnstyveri – kradzież wynagrodzenia!
Lønnstyveri to jeden z najpoważniejszych problemów, z jakim mogą się zetknąć pracownicy. Obejmuje to sytuacje, w których pracodawca nie wypłaca pełnego wynagrodzenia, opóźnia wypłaty lub nie uwzględnia przepracowanych nadgodzin. Prawo norweskie jasno reguluje, jakich potrąceń można dokonywać z wynagrodzenia. Pracodawca nie może arbitralnie obniżać twojej pensji bez twojej zgody.
W nowej pracy dla własnego bezpieczeństwa prowadź własną ewidencję godzin pracy. Pracodawcy są zobowiązani do przestrzegania ustalonych w umowie godzin oraz do wypłacania wynagrodzenia za nadgodziny zgodnie z norweskim prawem pracy. Zachowuj też smsy i e-maile od pracodawcy, szczególnie te, które dotyczą warunków pracy, godzin pracy, ewentualnych twoich nieobecności itp.
Kradzież wynagrodzenia może też mieć miejsce pod pretekstem zachowywania zasad BHP. Jeśli pracodawca potrąca wynagrodzenie za szkolenie BHP, odzież, sprzęt ochronny, jest to praktyka niezgodna z prawem.
Praca w Norwegii – warto pilnować formalności
Niestety, nawet w Norwegii można napotkać nieuczciwych pracodawców. Aby ustrzec się przed problemami, warto podjąć odpowiednie kroki już na etapie poszukiwania pracy. Pamiętajcie więc o sprawdzeniu pracodawcy, umowy, warunków zakwaterowania.
Ale czy to wystarczy?
Masz wątpliwości co do swojego pracodawcy lub warunków zatrudnienia?
Jeśli masz pytania lub wątpliwości, skontaktuj się z nami.
Czekamy na twoje pytania.
